BELEDİYELERİN YETKİLERİ TIRPANLANIYOR: "SADECE ÇÖP TOPLAMAK KALACAK"
Yeni Düzenleme Taslağı Yerel Yönetimleri Büyük Ölçüde Etkisiz Hale Getiriyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın AK Parti Grup Toplantısı'nda yaptığı açıklamanın ardından, belediyelerin yetkilerini ciddi biçimde sınırlayacak yeni düzenlemenin detayları ortaya çıktı. DW Türkçe’nin ulaştığı İçişleri Bakanlığı taslağı, belediyelerin birçok asli yetkisinin merkezi yönetime devredileceğini gösteriyor.
YEREL YÖNETİMLERİN ELİ KOLU BAĞLANIYOR
Taslak düzenleme, yerel yönetim anlayışını kökten değiştirecek dört temel başlık içeriyor:
1. Bütçe Yetkisi Valiliğe
Belediyelerin mali bağımsızlığını hedef alan maddeler arasında en dikkat çekeni, belediyelerin bütçe yapma yetkisinin kaldırılması. Yeni sistemde belediye bütçeleri artık doğrudan Valilik onayıyla şekillenecek ve denetlenecek. Bu durum, yerel yönetimlerin kaynak yaratma ve harcama yetilerini önemli ölçüde sınırlayacak.
2. Sosyal Yardımlar Bakanlık Onayına Bağlanacak
Sosyal yardım faaliyetleri için belediyelerin ilgili bakanlıktan izin alması şartı getirilecek. Gerekçe olarak “yolsuzlukların engellenmesi” gösterilse de, uygulamanın özellikle büyükşehir belediyelerinin dar gelirli yurttaşlara yönelik sosyal destek mekanizmalarını sekteye uğratabileceği ifade ediliyor.
3. Kentsel Dönüşüm ve İmar Yetkileri Devrediliyor
Son dönemde sıkça tartışılan kentsel dönüşüm projeleri artık belediyelerin değil, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kontrolünde yürütülecek. Belediyelerin kendi ilçe sınırları içindeki imar ve dönüşüm yetkileri büyük ölçüde elinden alınacak.
4. İhalelerde Bakanlık Onayı Şart
Belediyelerin mal ve hizmet alımlarında, her türlü ihale ve doğrudan alım için Bakanlık onayı gerekecek. Onay verilmediği takdirde belediyeler, söz konusu harcamayı yapamayacak. Bu uygulama, yerel hizmetlerin aksamasına neden olabileceği yönünde eleştiriliyor.
ELEŞTİRİLER: "YEREL DEMOKRASİYE DARBE"
Muhalefet ve yerel yönetim temsilcileri, bu adımları “yerel yönetimlerin işlevsiz hale getirilmesi” ve “merkeziyetçiliğin güçlendirilmesi” olarak nitelendiriyor. Düzenlemeyle birlikte belediyelere yalnızca çöp toplamak, park yapmak ve sokak temizliği gibi sembolik görevler bırakılacağı yorumları yapılıyor.
Kulislerde bu düzenleme için "İmamoğlu düzenlemesi" ifadesi kullanılırken, özellikle büyükşehir belediyeleri üzerindeki denetimin artırılması hedefleniyor.
NE OLACAK?
Düzenleme yürürlüğe girerse, belediyelerin bağımsızlığı ciddi şekilde zedelenecek. Demokratik temsiliyetin ve yerel yönetimlerin etkinliğinin sınırlandığı bu adımlar, Türkiye’de uzun süredir tartışılan merkezi yönetim – yerel yönetim dengesini de yeniden gündeme taşıyacak.
Gelişmeleri aktarmaya devam edeceğiz. Yerel yönetimlerin geleceği için kritik süreç başlıyor.