Süt üreticisine büyük darbe Dev şirketler ödeme yapmıyor!
Süt üreticileri isyanda! Pınar ve Torku, topladıkları sütlerin parasını ödemiyor. Artan maliyetler karşısında üretici tüccara mecbur bırakıldı.
Türkiye genelinde artan maliyetlerle mücadele eden süt üreticileri, şimdi de dev şirketlerin ödeme yapmamasıyla sarsıldı. “Trafik kazası” gibi beklenmedik çarpışmalara benzeyen bu gelişmeler, çiftçinin üretim gücünü zayıflatıyor.
Antalya, Konya ve Kütahya başta olmak üzere birçok ilde çiğ süt toplayan büyük firmaların, aylardır çiftçiye ödeme yapmadığı ortaya çıktı. Öne çıkan isimler arasında Yaşar Holding’e bağlı Pınar ile Konya Şeker’in markası Torku bulunuyor.
Kütahya'da Pınar, Konya'da Torku: Parası ödenmeyen sütler raflara taşındı
Kütahya Merkez’e bağlı Ahmetoluğu Köyü’nde, Pınar adına süt toplayan İnönü Süt Üreticileri Birliği, çiftçilerin sütünü toplamasına rağmen ödeme yapamıyor. Birlik yetkilileri, Yaşar Holding’ten ödeme alamadıklarını belirterek Pınar ile olan anlaşmalarını sonlandırdıklarını açıkladı.
Konya’nın Cihanbeyli ilçesinde ise Torku markası altında toplanan sütler, 15,4 TL gibi piyasanın altında kalan fiyatlarla alınıyor. Üstelik çiftçiler, Torku’nun söz verdiği sürede ödeme yapmadığını, haftalarca bekletildiklerini ifade ediyor.
Süt fiyatı yerinde sayarken maliyetler tırmanıyor
Ulusal Süt Konseyi (USK), Ocak ayında çiğ süt için litre başına 17,15 TL’lik tavsiye fiyat açıkladı. Ancak bu fiyat, daha ilk günden üreticinin maliyetini bile karşılamaktan uzak kaldı. En büyük gider kalemlerinden biri olan süt yemi fiyatı, yalnızca Mayıs ayında %2,7 oranında arttı. Yıllık bazda artış ise %26,4’e ulaştı.
Besi yeminde de durum farklı değil. Yıllık %27,2’lik artışla çiftçinin sırtına binen yük her geçen ay ağırlaşıyor. Buna rağmen süt fiyatları, enflasyon karşısında neredeyse geriledi.
Veteriner masrafları rekor kırdı, TÜİK verileri alarm veriyor
TÜİK’in açıkladığı tarımsal girdi enflasyonuna göre, Nisan ayında yıllık bazda en yüksek artış veteriner harcamalarında yaşandı. Yüzde 56,94’lük artış, süt üreticisinin belini büktü. Aynı dönemde hayvan yemi de aylık %3,61 oranında zamlandı.
Balıkesir, Bursa ve Aydın gibi hayvancılıkla öne çıkan illerde de çiğ süt aracılarla toplanıyor. Şirketler, 15,5 TL gibi düşük fiyatlarla alım yaparak karlarına kar katarken, üretici zararla baş başa kalıyor.
Erdoğan: “Batan çiftçi yok” dedi ama borçlar rekor seviyede
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ziraat Bankası Tarım Ekosistemi Buluşması’nda yaptığı konuşmada, çiftçilerin batmadığını ve tarım sektörünün dimdik ayakta olduğunu söyledi. Erdoğan, uygun faizli kredi desteklerini, TARSİM zarar ödemelerini ve tarım sigortasını örnek göstererek, üreticiye destek olduklarını savundu.
Ancak sahadaki tablo çok farklı. Üreticiler borçlarını ödemek için traktörlerini, tarlalarını satmak zorunda kalıyor. Mart 2024 itibarıyla çiftçilerin bankalara olan borcu 1 trilyon 43 milyar TL’ye ulaştı. Tarım Kredi Kooperatifleri ve piyasaya olan borçlar da hesaba katıldığında bu tablo daha da ağırlaşıyor.
Çiftçinin sesi duyulacak mı?
Süt üreticisi hem dev şirketlerden hem piyasa koşullarından büyük darbe alıyor. Üretimden kopma riskiyle karşı karşıya kalan köylüler, hem ödeme alamıyor hem de maliyetin altında eziliyor. Çözüm bekleyen çiftçiler, üretimi sürdürebilmek için artık kamu desteğinin ötesinde adaletli ticari ilişkilere ihtiyaç duyuyor.