Kene Nedir ve Neden Isırır?
Keneler, örümcek familyasına ait küçük, eklembacaklı canlılardır.
Parazit olarak yaşarlar ve hayatta kalmak için insan, evcil hayvan veya yabani hayvanların kanıyla beslenirler.
Keneler, genellikle ilkbahar ve yaz aylarında daha aktiftirler, çünkü sıcak ve nemli ortamlar onların üremesi ve hareket etmesi için uygun koşullardır.
Kene türleri arasında en yaygın olanları Ixodes, Dermacentor ve Rhipicephalus türleridir. Türkiye’de özellikle Hyalomma cinsi keneler, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi ciddi hastalıklarla ilişkilendirilir.
Keneler, konaklarına tutunurken ağız kısımlarındaki özel yapılarla deriye sabitlenir ve kan emmeye başlar.
Isırma işlemi genellikle ağrısızdır, çünkü keneler tükürüklerinde anestezik maddeler salgılar.
Bu nedenle, bir kene ısırmasını fark etmek bazen saatler veya günler alabilir.
Kene Isırmasının Belirtileri
Kene ısırması genellikle şu belirtilerle kendini gösterebilir:
Deride kızarıklık veya kaşıntı: Isırık bölgesinde hafif bir kızarıklık, şişlik veya kaşıntı oluşabilir.
Kene görünümü
Eğer kene hala derideyse, küçük, siyah veya kahverengi bir nokta gibi görünebilir.
Yorgunluk veya halsizlik
Bazı durumlarda, kene kaynaklı hastalıkların erken belirtileri olarak halsizlik hissedilebilir.
Ateş, baş ağrısı veya kas ağrıları
Kene kaynaklı bir enfeksiyon varsa, bu belirtiler birkaç gün içinde ortaya çıkabilir.
Döküntü veya cilt lezyonları
Özellikle Lyme hastalığı gibi durumlarda, ısırık çevresinde "boğa gözü" şeklinde kırmızı bir halka oluşabilir.
Kene Isırması Sonrası Yapılması Gerekenler
Kene ısırması fark edildiğinde, doğru müdahale hayati önem taşır.
İşte adım adım yapılması gerekenler:
1.Kene Çıkarma
Keneyi çıkarmak için ince uçlu bir cımbız kullanın.
Kene, deriye en yakın noktadan, ağız kısmından tutulmalıdır.
Yavaşça ve sabit bir şekilde çekin; ani hareketler kenenin ağız kısmının deride kalmasına neden olabilir.
Keneyi ezmek, yakmak veya üzerine kimyasal madde dökmek gibi yöntemlerden kaçının, çünkü bu, kenenin hastalık bulaştırma riskini artırabilir.
2.Bölgeyi Temizleme
Kene çıkarıldıktan sonra ısırık bölgesini sabun ve suyla veya alkolle temizleyin.
Ellerinizi de iyice yıkayın.
3.Keneyi Saklama
Çıkardığınız keneyi bir kavanoz veya kapalı bir kap içinde saklayın.
Eğer hastalık belirtileri ortaya çıkarsa, kene türü doktor tarafından incelenebilir.
4.Doktor Kontrolü
Isırık sonrası birkaç hafta boyunca kendinizi gözlemleyin.
Ateş, döküntü, eklem ağrısı veya halsizlik gibi belirtiler görürseniz, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Türkiye’de KKKA gibi hastalıklar yaygınsa, doktora kene ısırması olduğunu mutlaka belirtin.
Kene Isırması ile Bulaşan Hastalıklar
Kene ısırması, çeşitli hastalıkların bulaşmasına neden olabilir.
En yaygın olanları şunlardır:
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)
Türkiye’de özellikle İç Anadolu, Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde görülen bu hastalık, ateş, kanama ve organ yetmezliği gibi ciddi belirtilere yol açabilir. Erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır.
Lyme Hastalığı
Genellikle Ixodes türü keneler tarafından bulaşan bu hastalık, boğa gözü döküntüsü, eklem ağrıları ve nörolojik sorunlara neden olabilir.
Anaplasmosis ve Babesiosis
Bu hastalıklar, kırmızı kan hücrelerini veya beyaz kan hücrelerini etkileyerek ateş, yorgunluk ve anemi gibi belirtilere yol açar.
Kene Felci
Nadir durumlarda, kenenin salgıladığı toksinler sinir sistemini etkileyerek geçici felce neden olabilir.
Kene Isırmasından Korunma Yolları
Kene ısırmasını önlemek için şu önlemleri alabilirsiniz:
Doğru Giyim**: Ormanlık veya çalılık alanlarda uzun kollu kıyafetler, uzun pantolonlar ve kapalı ayakkabılar giyin.
Pantolon paçalarını çorapların içine sokarak kenelerin deriye ulaşmasını zorlaştırın.
Kene Kovucu Kullanımı:
DEET veya permetrin içeren kene kovucuları kullanın. Permetrin, kıyafetlere uygulanabilir ve etkili bir koruma sağlar.
Dış Mekânda
Dikkat: Patikalarda yürümeye özen gösterin ve uzun otlara veya çalılıklara sürtünmekten kaçının.
Vücut Kontrolü
Doğa aktivitelerinden sonra vücudunuzu, özellikle koltuk altları, kasıklar, saç dipleri ve diz arkası gibi bölgeleri kene varlığı açısından kontrol edin.
Evcil Hayvan Kontrolü
Evcil hayvanlarınızı düzenli olarak kene için kontrol edin ve veteriner önerisiyle kene önleyici ürünler kullanın.
Kene Isırması Hakkında Yaygın Yanlış Bilgiler
Yanlış: Kene üzerine alkol veya yağ dökmek çıkarılmasını kolaylaştırır.
Doğru: Bu yöntemler kenenin daha fazla tükürük salgılamasına ve hastalık bulaştırma riskinin artmasına neden olabilir.
Yanlış: Her kene ısırması hastalık bulaştırır.
Doğru: Tüm keneler hastalık taşımaz, ancak risk her zaman vardır. Bu nedenle dikkatli olunmalıdır.
Yanlış: Kene sadece ormanda bulunur.
Doğru: Keneler, bahçelerde, parklarda ve hatta şehir içindeki yeşil alanlarda da bulunabilir.
Kene ısırması, doğru önlemler alındığında ve erken müdahale edildiğinde genellikle ciddi bir sorun yaratmaz.
Ancak, kene kaynaklı hastalıkların ciddiyeti nedeniyle dikkatli olmak ve korunma yöntemlerini uygulamak önemlidir.
Türkiye gibi KKKA’nın yaygın olduğu bölgelerde, kene ısırması sonrası hızlı hareket etmek ve doktora başvurmak hayati önem taşır.
Doğada vakit geçirirken bilinçli olmak ve vücudunuzu düzenli olarak kontrol etmek, kene ısırmasının olası risklerini en aza indirecektir.
Şişli Belediyesi, halk sağlığını tehdit eden kene ve sineklere karşı yürüttüğü mücadeleye yaz döneminde de etkin bir şekilde devam ediyor.
Son dönemlerde artan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) vakaları ile ilgili konuşan Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Salahattin Okur, "Keneyi çıkartırken sigara basmak, kolonya dökmek ve ateş tutmak gibi yanlış yöntemler var.
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Erdoğan, kene kaynaklı Kırım Kongo Kanamalı Ateş (KKKA), Akdeniz Benekli Ateşi (ABA) ve Lyme hastalığı konusunda Alanyalılara uyarılarda bulunarak tedbirler ve kene çıkarılmasıyla ilgili bilgiler verdi.
Aydın’ın Koçarlı ilçesinde düzenlenen bilgilendirme toplantısında tarım sayımı, kene ile mücadele ve hayvan sağlığı konularında üreticiler bilgilendirildi.
Antalya'da Doğal Yaşam Parkı'nda bakım ve tedavi süreçleri tamamlanan 5'i yavru 7 kerkenez doğal yaşam alanlarına salındı.
Ankara'da bulunan bir hastaneye sevk edildi. Çeküç, burada yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybetti.
Yorumlar (0)