Ahmet Korkmaz

Tefenni Hasanpaşa

Ahmet Korkmaz'ın Hasanpaşa adlı yazısı

HASANPAŞA
Prof. Dr. Mehmet Özsait ve ekibinin 2006 yılında Burdur’un Tefenni ilçesi ve çevresinde gerçekleştirdiği yüzey araştırmaları, bölgedeki arkeolojik mirasın ortaya çıkarılması açısından önemlidir. Bu çalışmalar, özellikle Hasanpaşa Köyü ve çevresindeki höyüklerin (hüyüklerin) incelenmesini kapsamaktadır.
Baykuştaşı Mevkii
Bayramlar Köyü’nün 2 km kuzeydoğusunda, verimli Hasanpaşa Ovası’na hâkim sırtlarda yer alan Baykuştaşı ve çevresi incelenmiştir. Bölgede geniş bir alana yayılan Roma ve Geç Roma Dönemi’ne ait seramik buluntuları tespit edilmiştir. Ayrıca, kayaya oyulmuş bir lahit mezar bulunmuştur.
Yassıkaya Mevkii
Baykuştaşı’nın yaklaşık 500 m kuzeydoğusunda, yüzeyde Roma Dönemi seramik buluntularının devam ettiği gözlemlenmiştir. Tepede iki klineli kaya mezarı ile Bayramlar-Hasanpaşa yolunun 200 m güneyinde, yamaçta kayaya oyulmuş bir lahit mezar tespit edilmiştir.
Hasanpaşa Kasabası
Hasanpaşa’da yeni yapılaşmadan etkilenmemiş eski evlerin yanı sıra, ev, cami ve çeşme duvarlarında veya dikme ayaklarında kullanılan devşirme malzemeler dikkat çekmektedir (Resim: 6). Bu malzemeleri izleyerek kasabayı gezmek, doğanın güzelliği eşliğinde keyifli bir deneyim sunmuştur. Araştırmalarımız tam olarak sonuçlanmamakla birlikte, Hasanpaşa ve çevresindeki bulguların ana hatlarını bu raporda sunacağız.
Hasanpaşa Höyük ve Çevresi
Hasanpaşa Höyük ile Yaylaköy’ün güneyindeki Yarım Höyük ziyaret edilmiştir. Hasanpaşa ve çevresinde yapılan araştırmalar sonucunda önemli bulgular elde edilmiştir.
Birkavak Kakasbos/Sozon/Men
Hasanpaşa Kasabası’nın Işıklar Mahallesi’nin 700 m güneybatısında, Birkavak Deresi yatağı kenarındaki bir kayalıkta yer alan kare bir alan içinde atlı bir tanrı tasviri bulunmaktadır (Resim: 13). Tanrının sağ elinde tuttuğu nesnenin bir sopadan ziyade labrise benzemesi nedeniyle, bu tasvirin Tanrı Sozon’a ait olduğu düşünülmektedir. Men’in de benzer şekilde tasvir edildiği bilinmektedir.
Gedel Mevkii
Hasanpaşa’nın 2,5 km kuzeydoğusunda, günümüzde ağaçlık ve tarım arazisi olarak kullanılan alanda, Roma Dönemi’ne ait yapı malzemeleri, mimari parçalar ve bir lahit teknesi açığa çıkmıştır (Resim: 7). Geniş bir alana yayılan seramik buluntular da bu bölgede Roma Dönemi yerleşmesi olduğunu doğrulamaktadır.
Kocayatak Kakasbos Kabartmaları
Hasanpaşa’nın 3 km güneydoğusunda, Gedel mevkiinin güneydoğusundaki tepede, doğa koşullarından oldukça aşınmış iki Kakasbos kabartması tespit edilmiştir (Resim: 15). Kabartmaların bulunduğu kayalığın tahrip edildiği anlaşılmaktadır; özellikle ikinci kabartmanın in situ durumda olmadığı gözlemlenmiştir. Kabartmaların stili ve çevresindeki seramikler Roma Dönemi özelliklerini yansıtmaktadır.
Tavşancıl Deresi Mevkii
Hasanpaşa’nın 2 km güneyinde, Kayapınarı mevkiinin 500 m batısındaki yükseltilerin alt eteklerinde yapılan araştırmalarda (Resim: ????, Tavşancıl Deresi’nin doğusunda Demir Çağı yerleşmesine, derenin batısındaki tepede ise İlk Tunç Çağı yerleşmesine ait seramik buluntular tespit edilmiştir (Resim: 9, 10). Tepedeki İlk TUNÇ Çağı yerleşmesi, erozyon nedeniyle ciddi şekilde tahrip olmuştur.
Erikliseki Kaya Mezarı
Hasanpaşa Kasabası’nın 1,8 km güneyinde, Kayapınarı mevkiinde, Hepip Deresi yanında, monoblok bir kayaya yapılmış mezarın genel özellikleri ve çevresindeki seramik buluntular, Roma Dönemi’ne ait olduğunu göstermektedir.
Aktepe
Hasanpaşa’nın 5 km kuzeydoğusunda yer alan Aktepe incelenmiştir. Yüzeyde, Hellenistik ve Roma Dönemi yerleşmelerine tanıklık eden seramik buluntular bulunmaktadır. Ayrıca, Aktepe’nin doğuya bakan kesiminde sur trasesinin bir kısmı izlenebilmektedir.
Oyukkaya Kaya Mezarları
Hasanpaşa Ovası’nın kuzeydoğusunda, Aktepe karşısında yer alan Oyukkaya mevkiinde iki kaya mezarı tespit edilmiştir. Bu mezarlar, bölgedeki Likya tipi kaya mezarlarına örnek teşkil etmektedir.
Boztepe Tümülüsü
Hasanpaşa’nın 4 km kuzeydoğusunda, Tefenni-Korkuteli yolunun solunda yükselen Boztepe’de bir tümülüs tespit edilmiştir. İnce taş işçiliği sergileyen bu tümülüs, mezar odasının üstünden girilerek tahrip edilmiştir (Resim: 11).
Sarısekinlik
Hasanpaşa’nın 5 km güneydoğusunda, Roma Dönemi’ne ait bir yerleşme ve mezarlık alanı tespit edilmiştir (Resim: 12). Yapı taşları, lahit kapakları ve parçaları ile seramik buluntular geniş bir alana yayılmıştır.
Çürükin Kakasbos Kabartması
Hasanpaşa’nın 5 km güneybatısındaki yükseltilerde, Çürükin mevkiindeki kayalık alanda bir Kakasbos kabartması bulunmuştur. Kabartmanın kendisi değil, fakat bulunduğu kayalık tahrip edilmiştir. Tanrının betimlendiği kare alanın üstünde, üstü açık “U” şeklinde bir niş görülmektedir
Küçükahmedin Kökü
Çürükin mevkiinin doğusunda, vadiye bakan taşlık tepelerden birinde bulunan İlk Tunç Çağı seramikleri, zayıf bir yerleşmeyi işaret etmektedir. Bu alan, muhtemelen mevsimsel bir yerleşme olarak kullanılmıştır.
Ay Deresi Mevkii
Çürükin’den tepeler üzerinden güneydoğuya yöneldiğimizde, Hasanpaşa’nın 8 km güneydoğusunda, Ay Deresi’nin yanındaki düzlükte ve yamaçlarda Demir Çağı ve Roma Dönemi yerleşmelerine ait seramik buluntular tespit edilmiştir.