Merkez Bankası yüksek enflasyon nedenini açıkladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı. 

Raporda ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,06 arttığı ve yıllık enflasyonun 0,05 puan yükselerek yüzde 20,35 olduğu belirtildi.

Enerji grubunda elektrik, doğal gaz ve su fiyatlarındaki indirimin yansımalarının izlendiği, gıda grubunda taze meyve ve sebze fiyatlarındaki güçlü artışa bağlı olarak yıllık enflasyonun yükseldiği ifade edilen raporda, hizmet enflasyonunda alt gruplar genelinde gözlenen artışa rağmen temel mal fiyatlarının ılımlı seyrine bağlı olarak çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonunun ve ana eğiliminin gerilediği kaydedildi.

GIDA VE HİZMET GRUPLARI ARTTI

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre enerji ve temel mal gruplarının katkılarında sırasıyla 0,97 ve 0,65 puan düşüş gözlendiği, gıda ve hizmet gruplarının katkılarının sırasıyla 1,34 ve 0,30 puan arttığı belirtilen raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:

“Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları düşmeye devam etmiştir. Söz konusu göstergenin ima ettiği ana eğilim temel mal grubunda gerilerken hizmet grubunda sınırlı bir oranda yükselmiştir. Ocak ayında hizmet fiyatları yüzde 2,09 artmış, grup yıllık enflasyonu 0,94 puan artarak yüzde 15,40 olmuştur. Hizmet grubunda yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselmiştir. Hizmet fiyatları üzerinde, maliyet unsurlarındaki birikimli artışların gecikmeli etkileri görülmeye devam etmektedir. Bu kapsamda ulaştırma hizmetlerinde kara ve hava yolu ile yolcu taşımacılığında; haberleşme hizmetlerinde ve diğer hizmetler grubunda paket turlarda (Hacca gidiş ücretinde yüzde 42,8) yüksek fiyat artışları kaydedilmiştir. Özetle, iç talep koşullarındaki zayıf seyre karşın hizmet grubu enflasyonu bu dönemde maliyet etkilerine bağlı olarak yükselmiştir.”

OTOMOBİL FİYATLARI BELİRLEYİCİ OLDU

Raporda, temel mal grubunda yıllık enflasyonun 1,92 puan gerileyerek yüzde 22,75 olduğu, söz konusu düşüşe tüm alt grupların katkı verdiği belirtildi.

Bu dönemde, dayanıklı mal grubunda gözlenen fiyat düşüşünde otomobil fiyatlarının belirleyici olduğu vurgulanan raporda, giyim grubu yıllık enflasyonunun 2,40 puan gerileyerek yüzde 12,35 olarak gerçekleştiği ifade edildi.

ENFLASYON YÜKSEK SEYRİNİ KORUYOR

Raporda, diğer temel mallarda ise fiyat artış eğiliminin zayıf seyrine karşın yıllık enflasyonun yüksek seviyesini koruduğunun altı çizildi.

Bu gelişmeler çerçevesinde, ocakta temel mal grubu enflasyonundaki düşüşte Türk lirasındaki ılımlı seyrin ve iç talepteki zayıflamanın etkilerinin görüldüğü kaydedilen raporda, şu ifadelere yer verildi:

“Enerji fiyatları ocak ayında yüzde 4,20 azalmıştır. Bu gelişmede elektrik, doğal gaz ve su fiyatlarında yapılan indirimler belirleyici olmuştur. Ocak ayında, bu kalemlerde fiyatlar sırasıyla yüzde 10,00, 8,34 ve 5,02 gerilemiştir. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 7,76 puanlık düşüşle yüzde 13,06 olmuştur.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu ocak ayında 5,86 puan artarak yüzde 30,97 olmuştur. Bu gelişmede, temelde taze meyve ve sebze grubundaki sert artışa bağlı olarak yükselen işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olurken, yıllık enflasyon işlenmiş gıda grubunda gerilemiştir. İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu bu dönemde 13,45 puan artışla yüzde 40,54’e ulaşmıştır.

PATATES YÜZDE 17 ARTTI

Bu gelişmede, olumsuz hava koşullarına bağlı olarak sebze (yüzde 42,57) ve patates (yüzde 17,98) fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır. İşlenmiş gıda grubunda ise fiyatlar yüzde 0,88 artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 22,15’e gerilemiştir. Bu grupta ekmek ve tahıllar ile konserve ürünleri fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu ocak ayında yataya yakın seyrederek yüzde 23,96 olmuştur.”

ÜRETİCİ YILLIK ENFLASYONU Raporda, yurt içi üretici fiyatları ocak ayında yüzde 0,45 yükseldiği, yıllık enflasyonun 0,71 puan azalarak yüzde 32,93’e gerilediği anımsatıldı.

İmalat sanayi yıllık enflasyonunun bu dönemde 1,50 puan düşüşle yüzde 29,61 olduğu belirtilen raporda, bu çerçevede, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimindeki yavaşlamanın devam ettiği bildirildi.

Raporda, ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde alt gruplar genelinde aylık fiyat artışlarının sürdüğü, yıllık enflasyonun düştüğü ifade edildi.

Ara malı fiyatlarındaki artışta kablolama ürünleri ile beton ve çimentonun öne çıktığı belirtilen raporda, “Sermaye malı fiyatlarında gözlenen artışta tarım ve ormancılık makineleri, ölçme amaçlı alet ve cihazlar ile diğer genel amaçlı makineler öne çıkmıştır. Bu dönemde dayanıklı tüketim malları fiyatları mobilya ve ev aletleri, dayanıksız tüketim malları fiyatları ise gıda ürünleri öncülüğünde yükselmiştir. Sonuç olarak, üretici yıllık enflasyonu Türk lirası ve emtia fiyatlarındaki yakın dönem gelişmelerine bağlı olarak gerileme kaydetmiş, ancak birikimli etkilerle yüksek seviyesini korumuştur.” değerlendirmesi yapıldı.